Het thema deze zomer: ‘Bourgogne buiten de gebaande paden’. Volgt de eerste van de vier bijdragen. Wij beginnen in het noorden van de Bourgogne.

Inleiding
Een kleine vijftien jaar geleden kocht ik in Beaune Burgundy: How to Find Great Wines Off the Beaten Track (2005) van de Engelse wijnschrijver Patrick Matthews. Het boek is helaas niet meer verkrijgbaar (tweedehands moet lukken). De routes die Matthews nam door de Bourgogne en zijn begeleidende wijsheden vormen het uitgangspunt voor de komende vier bijdragen. De caves die Matthews bezocht en na al die jaren nog steeds voortreffelijke Bourgognes maken, worden na vijftien jaar opnieuw onder de loep genomen (de Engelse citaten zijn van Matthews). Uiteraard is het concept ‘buiten de gebaande paden’ in 2020 niet meer gelijk aan dat uit 2005. Hierover in de tweede bijdrage meer. Beginnen wij onze reis in het noorden van het departement Côte d’Or. Reizen wij vervolgens naar het westen, naar het departement Yonne.

Buiten de ‘buiten de gebaande paden’
Patrick Matthews ging in zijn boek voorbij aan twee wijndistricten in de Bourgogne. Wij bevinden ons aldus off-off the beaten track. Om te beginnen vermeldt Matthews in zijn boek het wijndistrict de Châtillonnais niet. De wijngaarden in de Châtillonnais, die net ten zuiden van de Champagne liggen, zijn grotendeels gereserveerd voor Crémant de Bourgogne. Neem de 120 km lange Route du Crémant die ten noorden van Châtillon-sur-Seine door een charmant landelijk gebied leidt met de valleien van de rivieren Seine, Laigne en Ource. In de Guide des Caves 2020 (verkrijgbaar bij iedere VVV) staan tien gastvrije adressen waar je bourgondische bubbels kunt proeven en kopen. Niet alleen een Bourgogne ‘buiten de gebaande paden’, maar ook een deel van de Bourgogne waar de wijnen, zowel stil als bubbelend, nog worden verkocht tegen vriendelijke prijzen.

Nieuw in de Guide des Caves 2020: de vermelding van Domaine de Flavigny-Alésia dat voor het gemak (maar onterecht) onder de Châtillonnais is gerubriceerd. Het domein ligt in Flavigny-sur-Ozerain, 50 km ten zuiden van Châtillon-sur-Seine, waar wij ons in het zeer kleine wijndistrict Coteaux de l’Auxois bevinden. Geen speciale route binnen deze door Jan en alleman vergeten wijnvlek in Bourgogne. Ga voor een eerste kennismaking met dit wijndistrict naar Maison de Pays de l’Auxois in Pouilly-en-Auxois. Je vindt hier onder meer de rode wijnen (zij mogen vanwege hun IGP-classificatie geen ‘Bourgognes’ worden genoemd) van Domaine de Flavigny-Alésia. Deze zijn voortreffelijk en zullen je de bekendere wijnen uit de Bourgogne voor even of wat langer doen vergeten.

In het spoor van Patrick Matthews: de Grand Auxerrois
Bij een gedachte aan de Bourgogne zal jou het wijndistrict Jovinien hoogstwaarschijnlijk niet als eerste binnenvallen. Gelegen in het uiterste noordwesten van de Bourgogne valt het onder de Grand Auxerrois. De wijngaarden van de Jovinien liggen rondom de stad Joigny met de beste ten noorden van de stad (‘La Côte Saint-Jacques’). Binnen de Jovinien vind je welhaast alle bourgondische variëteiten terug. Unieke is de vin gris, een rosé-achtige Bourgogne die meestal wordt gemaakt van de pinot gris druif. Matthews attendeerde ons in zijn boek op Domaine Alain Vignot in Paroy-Tholon (“supprisingly rich wines”). Een ander domein dat niet onvermeld mag blijven: Domaine (Christophe) Lepage in Champlay. Matthews: “A serious grower […] an excellent vin gris”. Lepage (inmiddels zoon) doet het 100% bio en met een trekpaard in de wijngaarden. Het eerste domein kent vaste openingstijden. Een bezoek aan het laatste domein: alleen na afspraak.

In het noordoosten van de Grand Auxerrois ligt de Tonnerrois. De rivier Armançon scheidt de plaatsen Tonnerre (witte Bourgognes) en Épineuil (rode Bourgognes en rosé). De laatste jaren wordt de Bourgogne Chitry naar voren geschoven als een goed alternatief voor de steeds duurdere Chablis. Het zal mij niet verbazen wanneer binnenkort hetzelfde gebeurt met de Bourgogne Tonnerre als alternatief voor de Bourgogne Chitry. Wat domeinen betreft een goed aanbod in beide plaatsen. Zoek je graag het bijzondere op, dan is er geen beter adres dan Domaine Céline Coté in Molosmes, een dikke twee kilometer ten oosten van Épineuil. Biodynamisch, en ook hier tref je een trekpaard in de wijngaarden aan. Wat duurdere Bourgognes dan bij haar collega’s in dit wijndistrict, maar zeker de moeite waard (“The reds are intense.”).

De Vézelien is de derde en laatste naam die de Auxerrois letterlijk Grand maakt. Dit wijndistrict ligt ten zuiden van de historische plaats Vézelay. Je kunt in Vézelay met gemak een goede Bourgogne op de kop tikken (er is zelfs een dependance van La Chablisienne gevestigd). Wil je de drukte achter je laten, dan is het lager gelegen Saint-Pierre een goede bestemming. De basiliek van Vézelay mag dan wereldberoemd zijn, dit dorp kent ook een bijzonder mooie kerk, die onlangs is gerestaureerd. Voor goede Bourgognes wend je je in deze plaats tot de Vignerons de la Colline Éternelle (voorheen: Cave de Henry de Vézelay). Uniek in dit wijndistrict, ook verkrijgbaar bij deze wijnproducent: de witte Melon de Bourgogne. Matthews: “This is a much gentler, rounder wine than Muscadet.” Ideaal voor bij de mosselen en vriendelijk voor de portemonnee. Reis verder de Morvan in naar Pierre-Perthuis voor het domein van Élise Villiers (“lively, minerally wines”).

In het spoor van Patrick Matthews: de Chablisien en de Auxerrois
Terwijl de meeste fans van Chablis genoegen nemen met een bezoek aan het wijndorp Chablis zelf, waar inderdaad meer dan genoeg valt te beleven, kun je ook een rondje rondom Chablis maken en de dorpen bezoeken waar ook verdienstelijke domeinen zijn gevestigd. Zelfs in relatief bekende plaatsen zoals Fleys en Préhy heb ik soms het gevoel mij in the middle of nowhere te bevinden. In Préhy ligt het grote, niet te missen domein van Jean-Marc Brocard (“one of the succes stories of the last two decades”). Bij Brocard kocht ik mijn eerste en nog steeds onvergetelijke Chablis.

Meer en meer liefhebbers van Bourgogne rijden tegenwoordig via Courgis (nog altijd de Chablisien) onder de A6 door de Auxerrois binnen. De wijndorpen om te bezoeken: Chitry (wit/chardonnay), Saint-Bris-le-Vineux (wit/sauvignon blanc), Bailly (Crémant de Bourgogne) en Irancy (rood/pinot noir). Het wordt meer en meer buiten het gebaande pad door de rivier Yonne over te steken en Coulanges-la-Vineuse te bezoeken voor de fruitige rode Bourgogne Coulanges-la-Vineuse. Er liggen vele goede domeinen in en rondom dit rustige wijndorp, maar de meeste vingers wijzen nog steeds, zoals Patrick Matthew dat al jaren geleden deed, naar Michel Martin (“my favorite grower”). Inmiddels ook van mij. Los van zijn fantastische wit en rood (twee cuvées), één van de lekkerste rosés ooit gedronken.