Hoe meer ik de berichten uit Bourgogne tracht te duiden, des te stelliger ik de indruk krijg dat het aldaar serieus hommeles is. Maar liefst 64 wijngemeenten dreigen de classificatie AOC Bourgogne te verliezen: 30 in Côte-d’Or, 12 in Saône-et-Loire (Mâconnais), 22 in Yonne, waaronder 16 rondom Chablis (exclusief de climats in de gemeente Préhy *). Tegelijkertijd blijft het voor 43 gemeenten in de Beaujolais mogelijk om hun wijnen te produceren onder de noemer ‘AOC Bourgogne’. De Bourgogne is héél boos. Deze boosheid is niet gericht tegen de Beaujolais, maar tegen het I.N.A.O. (Institut National de l’Origine et de la Qualité), de Franse overheidsinstantie die is belast met het reguleren van landbouwproducten. Zowel de identiteit van Bourgognewijnen als de content van het begrip ‘AOC’ is in het geding.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Champagne en de Bordeaux werd het officiële afbakeningswerk in de wijnregio Bourgogne, een proces dat begon vlak voor de Tweede Wereldoorlog, nooit voltooid. Het historische hart van de Bourgogne is gedefinieerd, maar niet de wijndistricten in het noorden en het zuiden. Je dient in het noorden onder meer aan Chablis en in het zuiden aan de Mâconnais en de Beaujolais denken. Op aandringen van sommige wijnproducenten wil het I.N.A.O. het proces voltooien. Nu het instituut zijn plannen ontvouwt, stuiten deze in Bourgogne op grote verontwaardiging.

Niet alleen wordt er een stevige hap genomen uit de wijngaarden van de AOC Chablis. Ook wijngaarden in en rondom Joigny, Tonnerre en Auxerre vallen ten prooi. De gehele Châtillonnais kan in de toekomst zijn wijn niet meer op de markt brengen als ‘Bourgogne’. Helemaal tegen het zere been van Bourgogne dat een aantal wijngaarden rondom Dijon, de hoofdstad van Bourgogne, hetzelfde lot lijkt te moeten ondergaan. Dit betekent dat deze wijnen in de toekomst slechts kunnen worden verkocht onder die toch al niet vrolijke naam ‘Coteaux Bourguignons’.

Hoewel de Beaujolais behoort tot de administratieve wijnregio Bourgogne, verschillen beide wijnregio’s wat betreft historie, traditie, bodem, druif en wijnbouw. De mogelijkheid tot het verbouwen van wijn in de Beaujolais die zich ‘Bourgogne’ mag noemen, nota bene gemaakt van de ooit als inferieur gekwalificeerde gamay druif, valt dan ook helemaal verkeerd in Bourgogne. Daarbij vinden de bourgondische wijnbouwers dat de inhoud van het begrip ‘AOC Bourgogne’ te grabbel wordt gegooid. Voor een Bourgogne geldt het criterium dat de bodem bestaat uit voornamelijk klei en kalksteen. In de Beaujolais is dat meestal graniet. Dit criterium lijkt in de nieuwe plannen te worden losgelaten.

Het I.N.A.O. geeft te kennen zich te laten consulteren door professionals uit de industrie, managementorganisaties en overheidsdiensten, maar lijkt er slechts op uit te zijn beslissingen te willen nemen die niet juridisch aanvechtbaar zijn. Verdere uitleg geeft het I.N.A.O. niet. Wanneer je in de archieven duikt, vind je inderdaad documenten (van vóór de Tweede Wereldoorlog) die wijnbouwers in de Beaujolais het recht geven om hun wijnen ‘Bourgogne’ te mogen noemen. Nu betreuren de wijnbouwers in de Beaujolais het lot van hun bourgondische collega’s en steunen zij van harte het idee tot het behoud van de AOC Bourgogne, anderzijds wijzen zij nadrukkelijk op dat recht om hun wijnen ook als AOC Bourgogne te mogen classificeren.

In de Bourgogne wordt er allereerst voor de economische gevolgen gevreesd. Met het label ‘Coteaux Bourguignons’ is een Bourgogne een stuk minder rendabel. Verder dreigt de Bourgogne het productieproces uit handen te verliezen en voor een groot deel te moeten overlaten aan hun collega’s in de Beaujolais die het vele malen goedkoper kunnen. Wijngaarden in de Bourgogne zijn drie keer zo duur dan in de Beaujolais (huren kost vier keer zoveel). Behalve de financiële argumenten is men in de Bourgogne bezorgd dat men in de Beaujolais Bourgogne gaat maken van een inferieure kwaliteit, waardoor de AOC Bourgogne wordt uitgehold. Kopers van een generieke Bourgogne zijn in de toekomst in het ongewisse wat hun wijn nu precies is én waar hij vandaan komt.

Vanuit Bourgogne is een fel protest ontketend tegen het I.N.A.O. Gisteren protesteerden meer dan 400 wijnbouwers luid voor de deur van het I.N.A.O. in Parijs om hun AOC Bourgogne te beschermen. Om de grote zorgen (en ergernis) van wijnbouwers in de Bourgogne te onderstrepen, is een petitie opgesteld met het oogmerk de identiteit van de Beaujolais en van de Bourgogne te verdedigen: Vive le Bourgogne, Vive le Beaujolais, Non au Bourgogne dans le Beaujolais! Een ongelukkig samenspel tussen deze historisch verschillende wijnregio’s dient te worden vermeden. Deze petitie, die onder meer online is te vinden, heb ik inmiddels ondertekend.

N.b.: eerste stap in de goede richting: Chablis is inmiddels gered.

*) Préhy is het enige dorp binnen de AOC Chablis, waar een rode (AOC) Bourgogne mag worden gemaakt.