Inleiding
De classificatie IGP (Indication Géographique Protégée) is een klein en weinig bekend wijnaspect binnen de voormalige geografische regio Bourgogne. Wijnen met deze classificatie (voorheen Vins de Pays) bieden een grote variëteit in smaak en kwaliteit. Dankzij meer ruimte voor experimenten, creativiteit, druivenrassen en hogere rendementen, zijn ze in staat om ons positief te verrassen.
Wanneer een IGP-wijn in de geografische regio Bourgogne wordt gemaakt, verschijnt de naam ‘Bourgogne’ niet op het etiket. Dat voorrecht behoort toe aan de classificatie AOC Bourgogne. Binnen de IGP bestaat bovendien geen kwalitatieve hiërarchie zoals villages, premiers crus of grands crus, zoals we die binnen de AOC Bourgogne wél kennen. Wel is er een overeenkomst: net als binnen de AOC worden in de IGP zowel stille wijnen als mousserende wijnen (in dit geval ‘Vin Mousseux’) geproduceerd.
Hieronder volgt een overzicht van de vier bourgondische IGP-wijndistricten, inclusief een opsomming van domeinen en één coöperatie. Het overzicht is niet volledig en pretendeert dat ook niet te zijn. Ontdek of ontvang ik later nog namen van domeinen, dan voeg ik die toe.
IGP COTEAUX DE L’AUXOIS
Domaine de Flavigny-Alésia (Flavigny-sur-Ozerain)
Het toonaangevende domein van de Auxois. De wijngaarden liggen op historische gronden en profiteren van een uitstekend terroir. De wijnen – voornamelijk chardonnay, pinot noir en aligoté – worden hoog aangeschreven. Het tijdschrift Bourgogne Aujourd’hui wijdde er recent een enthousiast artikel aan. De cuvée ‘Intra-Muros’ (100% pinot noir) zou volgens het domein zelf zelfs de allure van een Bourgogne Grand Cru hebben: rijp fruit, kracht, expressiviteit en diepte.
Domaine Aurélien Febvre (Thorey-sous-Charny)
Dit AB-gecertificeerde domein werkt zo veel mogelijk volgens Vin Méthode Nature (ongefilterd, ongeklaard en vrij van kunstmatige toevoegingen). De wijnen – levendig en natuurlijk – rijpen deels in houten vaten en deels in aardewerken vaten. De druiven komen voornamelijk van oude tot zeer oude wijnstokken. Een aanrader is de cuvée ‘En Aparté’ (100% chardonnay, vieilles vignes). Ik ben persoonlijk gecharmeerd van zijn innemende wijnen.
N.b.: de bebaarde man links op de foto is Aurélien Febvre.
Maison Simonnet-Febvre (Thorey-sous-Charny/Chablis)
Het bekende handelshuis uit Chablis kocht 15 hectare wijngaard in de Auxois. De stokken zijn opnieuw aangeplant volgens het liersysteem, vandaar de naam ‘Lyres’ op het etiket. De wijnen zijn doorgaans monocépage: chardonnay, pinot noir, maar ook auxerrois en pinot gris. Net als de ‘echte’ Bourgognes van het huis worden deze wijnen met grote zorg gemaakt. Een goede start is de smaakvolle ‘Chardonnay’. Proeven en kopen kan in Chablis, wel uitsluitend op afspraak.
Domaine Jérôme Massé (Villaines-les-Prévôtes)
Na jarenlang als manager in de wijnwereld te hebben gewerkt, startte Jérôme Massé in 2017 zijn eigen domein van ongeveer 1 hectare. Voor wit is vooral chardonnay aangeplant (vol, rond en met rijp fruit), voor rood en rosé pinot noir. Van beide druiven worden ook twee cuvées vieilles vignes gemaakt. Proeven en kopen kan op afspraak.
N.b.: de wijnen van Domaine de Flavigny-Alésia, Domaine Aurélien Febvre en Maison Simonnet-Febvre zijn ook te koop in Maison de Pays de l’Auxois in Pouilly-en-Auxois (kleine marge).
IGP SAINTE-MARIE-LA-BLANCHE
Cave de Sainte-Marie-la-Blanche
De coöperatie in dit dorp ligt enkele kilometers ten zuidoosten van Beaune. Ze produceren vier IGP-varianten: rood, rosé (pinot noir) en wit (chardonnay en aligoté). Een goed adres voor betaalbare Bourgognes. Ze maken ook VdF (Vin de France, voorheen Vin de Table), een stap lager dan IGP. Ben je in de buurt van Beaune, dan is dit een warm aanbevolen stop.
Domaine Hervé Kerlann (Meursanges)
Hervé Kerlann brengt zijn wijnen uit onder de naam Château de Laborde. Binnen de IGP specialiseert hij zich in aligoté (vieilles vignes en twee cuvées). Daarnaast maakt hij Bourgognes binnen de AOC-regels. Zijn wijnen trokken inmiddels de aandacht van bekende wijnjournalisten zoals Jasper Morris en Wine Enthusiast.
Domaine Sophie Joigneaux (Corberon)
Een lang gekoesterde droom en inmiddels een familieproject onder leiding van oenologe Sophie Joigneaux. Het domein is 3,5 hectare groot en produceert IGP-wijnen van aligoté en pinot noir (ook rosé). Daarnaast maakt het domein Vin Mousseux (blanc de blancs) volgens de IGP-regels. Sophie produceert eveneens verschillende AOC Bourgognes, waaronder een Beaune 1er Cru voor slechts 20 euro. Het domein is sinds drie jaar HVE-gecertificeerd.
Maison Familial et Rurale de Grandchamps (Ruffey-lès-Beaune)
Een bijzonder domein: de wijnen worden gemaakt door leerlingen van de agrarische opleiding MRF Beaune-Grandchamps. Sophie Joigneaux geeft hier al twintig jaar les. Naast de klassieke Bourgognerassen produceren de leerlingen ook een IGP Melon de Bourgogne, een wijn met natuurlijke frisheid en lichte fruittonen (appel). Perfect als aperitief of bij een stukje époisses. Ook maken ze AOC Bourgogne, waaronder Crémant de Bourgogne.
N.b.: Domaine Joël Remy in Sainte-Marie-la-Blanche produceert geen IGP, maar uitsluitend AOC Bourgogne.
IGP SAÔNE-ET-LOIRE
Domaine du Château de Demigny (Demigny)
Demigny ligt slechts 6 km ten oosten van bekende wijndorpen als Meursault en Puligny-Montrachet. De hellingen rond het dorp leveren druiven van goede kwaliteit. In 2017 plantte het domein enkele wijngaarden opnieuw aan met uitsluitend chardonnay, geheel conform de regels van de IGP Saône-et-Loire. Onder de naam ‘Le Saut de Loup’ brengen ze een bescheiden assortiment uit. Ik proefde de IGP Chardonnay 2019 en 2020: wijnen die zich met gemak kunnen meten met een witte Bourgogne. Sinds kort verkrijgbaar bij Maison des Vins in Chalon-sur-Saône.
Van het noorden van Saône-et-Loire gaan we naar het zuidwesten, naar Les Coteaux de Brionnais, een klein wijndistrict tussen de Beaujolais en de Côte Roannaise (Loire). Niet verwonderlijk dat gamay hier veel wordt gebruikt. De eerste twee domeinen zijn AB-gecertificeerd.
Domaine la Roche des Bancs (Mailly)
In 1990 stichtte voormalig schipper Jean-Claude Berthillot het domein; sinds 2020 is het in handen van Thierry Hellin en Sophie Barcella. Het domein telt 8 hectare en verbouwt naast klassieke bourgondische rassen ook pinot gris, sauvignon gris en auxerrois (tien wijnen in totaal). De vinificatie gebeurt veelal in nieuwe eikenhouten vaten, waardoor de IGP Aligoté stevig verankerd blijft. Motto: “Vins de nature et de plaisir sur les Coteaux de Brionnais.” Bourgogne Aujourd’hui (nr. 165) was positief: “les vins sont prometteurs.”
Domaine des Renaissances (Saint-Bonnet-de-Cray)
Familiedomein dat vooral IGP Saône-et-Loire produceert van de gamay druif. De wijnen zijn fris, rijp en goed gestructureerd, met aroma’s van bramen, frambozen en zoethout. Het domein breidt uit met aanplant van chardonnay, pinot noir, pinot meunier en rava 6/rave six – een oude, lokale druif. Ze maken ook een Vin Mousseux Rosé.
Domaine Terre Happy (Saint-Bonnet-de-Cray)
Pierre en Martine Mordant zijn bescheiden maar enthousiaste wijnbouwers. Het domein is klein (1 hectare) en te klein om officieel biologisch te certificeren, maar werkt volledig volgens de principes van AB. De bodem bestaat uit klei en kalk-/mergel. Er staan gamay en chardonnay aangeplant, waaronder 80 jaar oude gamay-stokken. Pierre Mordant is tevens voorzitter van de Association des Coteaux Brionnais.
Domaine de la Thalié (Bray)
Het dorp Bray ligt in het noorden van de Mâconnais. Peter Gierszewski stichtte zijn domein in 2009 en koos meteen voor biologische wijnbouw (AB). Hij maakt karaktervolle wijnen die aansluiten bij het lokale terroir. Zijn rode IGP Saône-et-Loire is een blend van gamay en syrah; zijn mousserende wijnen zijn een blend van pinot noir en chardonnay. Het domein maakt bovendien een cuvée VdF van pinot noir en gamay. Een van de avontuurlijkste wijnbouwers die ik ooit ontmoette, ook binnen de striktere regels van de AOC Bourgogne.
IGP YONNE
De aanleiding voor deze bijdrage was een IGP-proeverij in Beaune tijdens de week van Grands Jours de Bourgogne (de proeverij stond los van het evenement, maar was praktisch gepland). Wijnen uit IGP Yonne ontbraken op de proeftafel om logistieke redenen. Toch volgt hier een korte presentatie.
Er zijn ongeveer tien domeinen in het departement Yonne die gespecialiseerd zijn in IGP Yonne. In totaal produceren zo’n dertig wijnboeren deze wijnen, verdeeld over 65 hectare. De ambitie is om binnen tien jaar uit te breiden naar 200 hectare.
Hier enkele domeinen met een eigen internetsite:
– Domaine des Sénons in Paron, net ten zuidwesten van Sens, om goed in het vizier te houden;
– La Fontaine aux Muses (ook bekend als Domaine Vincent et Clément Pointeau-Langevin) in La Celle-Saint-Cyr, nabij Joigny. Een recent portret verscheen op de fraaie Engelstalige site Bergman’s Bourgogne;
– Domaine Raphaëlle Guyot in Puisaye-Forterre, richting de Loire; de website ging na publicatie tijdelijk uit de lucht.
Wijn uit Bourgogne 