Inleiding
De classificatie IGP (Indication Géographique Protégée) is een klein en onbekend wijnaspect binnen de regio Bourgogne. Wijnen geclassificeerd als een IGP (voorheen Vins de Pays genaamd) schotelen ons een grote variëteit voor wat smaak en kwaliteit betreft. Met meer ruimte voor experimenten, creativiteit, druivensoorten, maar ook met de mogelijkheid tot grotere rendementen, zijn ze al met al in staat om ons positief te verrassen.
Wanneer een IGP wijn in de regio Bourgogne is gemaakt, zul je niet de naam ‘Bourgogne’ op het etiket aantreffen. De classificatie AOC Bourgogne maakt wel aanspraak op dit voorrecht. Verder de opmerking dat er binnen de IGP geen kwalitatieve hiërarchie bestaat met villages, 1ers Crus of Grands Crus, zoals wij dit wel kennen binnen de AOC Bourgogne. Ten slotte toch een overeenkomst: net zoals binnen de AOC, worden er binnen de IGP stille wijnen én bubbels (‘Vin Mousseux’) geproduceerd.
Volgt een overzicht van de vier bourgondische IGP wijndistricten, inclusief een opsomming van domeinen en één coöperatie. Dit overzicht is niet compleet, pretendeert dat ook niet te zijn. Mocht ik nog de naam van een domein ‘ontdekken’ of wie weet aangedragen krijg, zal ik deze toevoegen in deze bijdrage.
Domaine de Flavigny-Alésia (Flavigny-sur-Ozerain)
Het toonaangevende domein in de Auxois. Niet alleen zijn de wijngaarden aangeplant op historische gronden, zij kunnen ook bogen op een kwalitatief uitstekend terroir. De hoog aangeschreven wijnen (Bourgogne Aujourd’hui wijdde onlangs een enthousiast artikel aan het domein) van voornamelijk chardonnay, pinot noir en aligoté. Volgens het domein heeft de ‘Intra-Muros’ (100% pinot noir) de allure van een Bourgogne Grand Cru: rijp fruit, krachtig, expressief en met de nodige lengte.
Domaine Aurélien Febvre (Thorey-Sous-Charny)
Domaine Aurélien Febvre is AB-gecertificeerd en tracht zoveel mogelijk te werken conform Vin Méthode Nature (niet gefilterd, niet geklaard, vrij van onnatuurlijke toevoegingen). Natuurlijke en levendige wijnen, grootgebracht in zowel houten vaten als in vaten van aardewerk. De druiven zijn veelal afkomstig van oude tot zeer oude wijnstokken. Tip: de cuvée ‘En Aparté’ (100% chardonnay en ‘vieilles vignes’). Voor wat het waard is, ik ben gecharmeerd van zijn innemende wijnen.
N.b.: de bebaarde man links voor op de foto is Aurélien Febvre.
Maison Simmonet-Febvre (Thorey-Sous-Charny/Chablis)
Het bekende handelshuis in Chablis kocht maar liefst 15 ha wijngaard in de Auxois. Opnieuw aangeplant volgens het liersysteem, vandaar de naam ‘Lyres’ op het etiket van de fles. Meestal één druif per fles: chardonnay en pinot noir, maar ook auxerrois en pinot gris. Net zoals de andere Bourgognes van het huis zijn dit met veel liefde en zorg gemaakte wijnen. Begin gerust met de ‘Chardonnay’. Proeven en kopen in de hoofdvestiging van het huis te Chablis. Wel alleen na afspraak.
Domaine Jérôme Massé (Villaines-les-Prévôtes)
Na binnen de wijnbouw jarenlang een functie als manager te hebben bekleed, begon Jérôme Masse in 2017 zijn eigen domein. Op dit moment ongeveer 1 ha groot met voor wit vooral chardonnay (vol, rond en met rijp fruit) en voor rood (en rosé) pinot noir aangeplant. Met beide druiven van oude wijnstokken worden tevens twee cuvées ‘vieilles vignes’ gemaakt. Je kunt de wijnen van Jérôme Massé proeven en kopen op locatie na het maken van een afspraak.
N.b.: de wijnen van Domaine de Flavigny-Alézia, Domaine Aurélien Febvre en Maison Simonnet-Febvre zijn ook te koop in Maison de Pays de l’Auxois in Pouilly-en-Auxois (men berekent een kleine marge).
Cave de Sainte-Marie-la-Blanche
De coöperatie in het wijndorp Sainte-Marie-la-Blanche, enkele kilometers ten zuidoosten van Beaune. Vier IGP variëteiten: rood, rosé (pinot noir) en wit (chardonnay en aligoté). Ook een adres voor goede en goedkope Bourgognes. Men voorziet zelfs in VdF (Vins de France, voorheen Vins de Table), een trapje lager dan de IGP. Ben je in de buurt van Beaune? Warm aanbevolen!
Domaine Hervé Kerlann (Meursanges)
De engageerde wijnbouwer Hervé Kerlann brengt zijn wijnen uit onder de klinkende naam Château de Laborde. Binnen de IGP gespecialiseerd in de aligoté druif (‘vieilles vignes’ en twee cuvées). Maakt voor de rest Bourgognes binnen de regels van de AOC. Inmiddels zijn de wijnen opgemerkt door gerenommeerde wijnjournalisten en wijntijdschriften, zoals Jasper Morris en Wine Enthusiast.
Domaine Sophie Joigneaux (Corberon)
Een lang gekoesterde droom en inmiddels een familieavontuur van de oenologe Sophie Joigneaux. Het jonge domein is 3,5 ha groot en met een gamma wijnen geclassificeerd als IGP: Aligoté en Pinot Noir. Van de laatste druif wordt ook een rosé gemaakt. Het domein produceert verder bubbels conform de regels van de IGP, dus hebben wij te maken met een zogenaamde ‘Vin Mousseux’ (blanc de blanc). Het domein maakt ook wijnen die vallen onder de AOC Bourgogne: Aligoté, Chorey-lès-Beaune, tot een Beaune 1er Cru aan toe. Die laatste voor een luttele 20 euro. Het domein is sinds drie jaar HVE-gecertificeerd.
Maison Familial et Rurale de Grandchamps (Ruffey-lès-Beaune)
Een bijzonder domein in Bourgogne: in handen van leerlingen van de agrarische opleiding MRF Beaune-Grandchamps. De zojuist vermelde Sophie Joigneaux geeft er reeds 20 jaar les! Wijnen met vooral de traditionele bourgondische druiven, maar de leerlingen produceren ook een IGP Melon de Bourgogne, een druif met een natuurlijke frisheid. Deze wijn is licht fruitig (tonen appel), perfect als aperitief, maar smaakt ook prima met een vers stukje époisses. De leerlingen maken ook wijnen die voldoen aan de AOC Bourgogne, onder meer een Crémant de Bourgogne.
Domaine Joël Remy dat in Sainte-Marie-la-Blanche is gevestigd, voorziet niet in IGP Sainte-Marie-la-Blanche, wel in Bourgognes die onder de regels van de AOC vallen.
Domaine du Château de Demigny (Demigny)
Demigmy ligt slecht 6 km ten oosten van wijndorpen zoals Meursault en Puligny-Montrachtet. Van de hellingen rondom het dorp oogst men druiven van een prima kwaliteit. Het domein herplantte in 2017 enkele wijngaarden met louter de chardonnay druif en beoefent wijnbouw conform het handboek van de IGP Saône-et-Loire. Een uiterst bescheiden aanbod onder de naam ‘Le Saut de Loup’. Ik proefde de IGP Chardonnay (zowel de 2019 als de 2020) die zich met gemak laat vergelijken met een witte Bourgogne.
Van het noorden van het departement Saône-et-Loire naar het zuidwesten, naar ‘Les Coteaux de Brionnais’ om precies te zijn: een piepklein wijndistrict dat de overgang vormt tussen de Beaujolais en de Côte Roannaise (departement Loire). Niet verwonderlijk dat voor rode wijnen de gamay druif wordt gebruikt. De eerste twee vermelde domeinen zijn AB-gecertificeerd.
Domaine la Roche des Bancs (Mailly)
In 1990 creëerde de voormalige schipper Jean-Claude Berthillot Domaine la Roche des Bancs. Sinds 2020 is het domein in het bezit van Thierry Hellin zijn vrouw Sophie Barcella. Het domein is momenteel 8 ha groot. Naast de gangbare bourgondische variëteiten verbouwt het echtpaar ook pinot gris, sauvignon gris en auxerrois (in totaal 10 verschillende wijnen). Het grootbrengen van de wijnen gebeurd vooral in nieuwe eikenhouten tonnen. De IGP Aligoté staat hierdoor met beide benen op de grond. Motto van het domein: “Vins de nature et de plaisir sur les Coteaux de Brionnais.” Een sympathiek portret van dit domein in het wijntijdschrift Bourgogne Aujourd’hui (n° 165): ” […] les vins sont prometteurs.”
Domaine des Renaissances (Saint-Bonnet-de-Cray)
Dit familiedomein voorziet vooral in IGP Saône-et-Loire die is gemaakt van de gamay druif. Met deze druif maakt het domein frisse, rijpe en goed gestructureerde wijnen met aroma’s van bramen, frambozen en zoethout. Uitbreiding wijngaarden door het aanplanten van de chardonnay, pinot noir, pinot meunier en de rava 6/rave six druif. Dit is een oude, lokale druivensoort en ja, die moest ik even opzoeken. Het domein maakt ook een Vin Mousseaux Rosé, een feestelijke traktatie.
Domaine Terre Happy (Saint-Bonnet-de-Cray)
Pierre en Martine Mordant zijn bescheiden, maar vooral enthousiaste en vriendelijke wijnbouwers. Een domein dat nauwelijks 1 ha groot is. Te klein om zich bio te laten certificeren, maar men werkt volledig in de geest van de certificering AB met alle respect voor de natuurlijke omgeving (geen synthetische meststoffen, geen chemische onkruidverdelger). Op een respectievelijk kleiachtige en een kalkaire -/mergelachtige bodem zijn gamay en chardonnay aangeplant. Een deel van de gamay wijnstokken is maar liefst 80 jaar oud. Pierre Mordant is tevens Président de l’association des Coteaux Brionnais.
Domaine de la Thalié (Bray)
Het wijndorp Bray ligt in het noorden van de Mâconnais. Peter Gierszewski startte zijn domein in 2009 en ging meteen op de bio-tour (AB) om, bewust van de kenmerken van het terroir in en rondom Bray, karaktervolle wijnen maken. Zijn rode IGP Saône et Loire is een blend van gamay en syrah. Zijn bubbels zijn dan weer een blend van pinot noir en chardonnay. Het domein maakt zelfs een cuvée VdF van pinot noir en gamay. Waarlijk een van de avontuurlijkste wijnbouwers ooit ontmoet. Ook voor wijnen die passen binnen het stramien van de good ol’ AOC Bourgogne.
De aanleiding van deze bijdrage was een IGP proeverij in Beaune in de week van Grands Jours de Bourgogne (de proeverij stond geheel los van het vijfdaagse evenement, wel natuurlijk praktisch gepland). Wijnen uit IGP Yonne stonden niet op de proeftafel (logistiek niet haalbaar). Toch een korte presentatie van enkele domeinen. Met de aantekening dat sommige domeinen in de bekendere wijndorpen ook wijnen aanbieden die zijn geclassificeerd als IGP. Voorbeeld: de IGP Yonne (100% sauvignon blanc) van Domaine Félix uit Saint-Bris-le-Vineux.
Er liggen ongeveer tien domeinen in het departement Yonne die zijn gespecialiseerd in IGP Yonne. Ik vermeld namen van domeinen die er een internetsite op nahouden: Domaine des Sénons in Paron (een paar kilometer ten zuidwesten van Sens, om goed onder de aandacht te houden), La Fontaines Aux Muses (ook onder de naam Domaine Vincent et Clément Pointeau-Langevin) in La Celle-Saint-Cyr, nabij Joigny (een recent portret van dit domein op die mooie Engelstalige site Bergman’s Bourgogne) en Domaine Raphaëlle Guyot in Puisaye-Forterre, richting de Loire.
Wijn uit Bourgogne 