Cité des Climats et vins de Bourgogne, in Chablis, Beaune en Mâcon. Eindelijk zijn de drie villages geopend voor publiek. Eind juni hoop ik ze allemaal te hebben bezocht. Gedurende de zomer verslag met om te beginnen: Chablis.

Het heeft even geduurd. De coronapandemie gooide roet in het eten en in het voorjaar van vorig jaar zorgden enkele organisatorische oneffenheden voor een nieuw uitstel van de grande ouverture. Met de openstelling van Cité des Climats et vins de Bourgogne in Beaune de afgelopen week (Chablis en Mâcon hadden hun deuren reeds geopend) is de megaklus dan toch geklaard en kan het belangstellende publiek zich vergapen aan één Cité, één voyage en maar liefst drie villages om de diversiteit van het bourgondische terroir te onderstrepen.

Om aan de drie openstellingen toch een gezamenlijk cachet mee te geven, vond in alle villages een weekend inaugural plaats (17 en 18 juli 2023). Om toegang tot dit speciale feestje te verkrijgen, moest je een e-ticket te reserveren. Ik dacht: dat wordt dringen geblazen. Binnen het tijdslot van 12.00 tot 14.00 uur, waarvoor was ingetekend, zag ik een twintigtal mensen om mij heen naar binnengaan. Ik telde bijna net zoveel medewerk(st)ers van Cité des Climat et vins de Bourgogne. Ik was trouwens in de buurt, vandaar de keuze voor de vestiging in Chablis.

Bij de ingang van de Cité des Climats et vins de Bourgogne kregen wij een soort horloge, waarmee eenieder zijn of haar eigen interactieve invulling kon geven aan een hoofdzakelijk visueel gebeuren in de vorm van vele films die tegen de grote witte wanden werden geprojecteerd. Misschien had deze vorm van presentatie aparte filmzalen verdiend, want af en toe liep er iemand in de weg en, met nauwelijks een mogelijkheid om te zitten, werd je ook nog eens onderworpen aan een stoelendans, begeleid door een bizarre geluidsband met vogelgeluiden op de achtergrond.

Je dient je hoofd erbij te houden. De gepresenteerde materie gaat meteen de diepte in, met gedegen uitleg over terroir, climats, de verschillende manieren waarop wijnstokken kunnen worden aangeplant, tot aan de edele kunst van het snoeien toe. Bij het grootste filmscherm kun je kiezen tussen de vier jaargetijden. Er wordt elke maand veel werk verricht in de wijngaarden, en het is goed om deze wijsheid mee te nemen wanneer je de Cité des Climats et vins de Bourgogne verlaat en vervolgens een individueel domein bezoekt. Natuurlijk staat het geheel in het teken van de promotie van het unieke Bourgondische erfgoed, maar om wijnbouwers soms op gelijke hoogte te stellen met een Rembrandt of een Van Gogh? En zijn wijngaarden werkelijk gezegend door een goddelijke interventie?

Plotseling zagen wij het tegengeluid van de natuur geprojecteerd: stevige nachtvorst en ontelbare lichtjes in sprookjesachtige wijngaarden. Ik dacht: aha, het rampjaar 2021. Nee, het bleek een filmpje te zijn uit dat andere rampjaar, 2016, met hagel, vorst en nog meer hagel. Ik besefte maar weer eens hoe lang men met dit miljoenenproject bezig is geweest.

Cité des Climats et vins de Bourgogne in Chablis is gevestigd in een oud klooster. Deze erfenis werd gerespecteerd door, in tegenstelling tot Beaune en Mâcon, niet de hoogte in te bouwen. Wij mochten wel een kelder betreden met de naam Le Caveau aux Arômes. Wij staken onze neus in grote glazen flessen om de tien meest voorkomende geurkarakteristieken van de Bourgognes te ruiken: van citrusvruchten en chocolade tot sous-bois (kreupelhout). Het leek echter alsof de glazen van binnen met een chemisch sopje waren schoongemaakt (of dat boter, room en fruit toe waren aan verversing).

Natuurlijk speelt Chablis met deze thuiswedstrijd de hoofdrol (het is ook de enige AOC in het noorden van de Bourgogne met grands en premiers crus wijngaarden), maar binnen de Cité des Climats et vins de Bourgogne wordt de bezoeker er ook op gewezen dat verdienstelijke Bourgognes worden gemaakt rondom plaatsen zoals Joigny, Tonnerre en Vézelay, tezamen de Grand Auxerrois genoemd. Wij zien op een grote maquette wel de Châtillonnais liggen (au Royaume de la bulle), maar in de verdere presentatie bleef dit interessante wijndistrict jammer genoeg onderbelicht.

Dan is er nog de onvermijdelijke boutique met enkele, bijna allemaal Franse, boekwerken over de Bourgogne. Wel lag er een mooi nieuw boek op tafel over de wijngaarden in Épineuil (Le vin d’Épineuil. Renaissance d’un vignoble bourguignon). Een deel van de charme lag erin dat ik eerder die ochtend Domaine Gruhier in Épineuil had bezocht. Er waren slechts twee cassettes met elk drie Bourgognes te koop: drie wijnen die verder weinig met elkaar gemeen hadden, behalve dat zij de veelzijdigheid van de wijnregio onderstreepten. “Voor didactische doeleinden,” fluisterde een medewerkster van Cité des Climats et vins de Bourgogne mij toe. Het mooiste eufemisme ooit gehoord als excuus voor koppelverkoop.

Ten slotte konden wij ter gelegenheid van het weekend inaugural met speciale coupons buiten enkele wijnen proeven, begeleid door streekgerechten in de vorm van amuses. Met weinig publiek boden de welhaast lege partytenten een niet al te vrolijke aanblik. Daarbij moesten de drie regionale wijnbouwers ook Bourgognes aanbieden die niet van henzelf waren. Het verdienstelijke, maar afwezige handelshuis Simonnet-Febvre had nogal wat van zijn aanbod op de drie proeftafels neergezet, van een Saint-Bris tot een Chablis 1er Cru. Enfin, het bood wel de gelegenheid om een praatje te maken met de vriendelijke Olivier Morin, mijn favoriete wijnbouwer in Chitry. Van hem proefde ik zijn Bourgogne Chitry ‘Olympe’. Op het jaartal lette ik niet, want altijd overheerlijk.

Diezelfde avond, ongeveer 200 km zuidelijker in Saint-Gengoux-le-National, bracht ik een bezoek aan een drukke feestavond van het Caveau de Saint-Gengoux-le-National (een dependance van Vignerons de Buxy). Luidruchtige muziek, dwaze animatie, talloze foodtrucks met prijzige gerechten, maar ook goede Bourgognes om te proeven en vrolijke gesprekken met andere bezoekers die aan de lange tafels zaten. Zij kwamen uit het dorp (Saint-Gengoux-le-National), de stad (Chalon-sur-Saône) en verdere windrichtingen. Iedereen genoot, iedereen amuseerde zich op deze mooie zaterdagavond met prachtig weer. Terwijl ik om mij heen keek (en sipte aan de veel te gemakkelijk drinkbare Bourgogne Aligoté 2022) dacht ik: dit is toch een waarachtiger stukje Bourgogne dan die licht artificiële Cité des Climats et vins de Bourgogne in Chablis.