In een goed boek over wijn uit de Bourgogne wordt het classificatiesysteem binnen de A.O.C. deugdelijk uit de doeken gedaan en op welke wijze dit zijn weerslag vindt op de etiketten van de wijnflessen. Je leest aldus in hiërarchische volgorde: Grand Cru, appellation village (met of zonder 1er Cru vermelding) of appellation régionale. Er zijn verschillende redenen waarom een wijnproducent met zijn of haar Bourgogne één of meer stappen terug doet op of binnen de treden van de ladder en hiermee de wijn declassificeert.

Met een stap terug van bijvoorbeeld een Grand Cru tot een village 1er Cru is er duidelijk sprake van een declassificatie. Maar ook binnen een trede kun je een Bourgogne declassificeren en vooral binnen het domein van de appellation régionale. Voorbeeld: van een (witte) Mâcon-Lugny tot een Mâcon-Villages tot een Bourgogne tot een Coteaux Bourguignons.

Vooropgesteld twee algemene regels:
– Bij het mengen van verschillende appellations (in dit geval Bourgognes uit verschillende wijngemeenten) is declassificatie wettelijk verplicht. Maakt men bijvoorbeeld een blend van een Volnay en een Pommard, dient men de wijn te declassificeren en simpelweg ‘Bourgogne’ op het etiket te vermelden. Zelfs het mengen van een Chambertin met een Clos de Vougeot zou resulteren met ‘Bourgogne’ op het etiket;
– Wanneer in hiërarchisch opzicht verschillende druiven binnen een appellation bij elkaar worden gevoegd, kies je voor de ‘laagste’ benaming binnen de eerder vermelde hiërarchie. Hagel (2012 en 2013) vernielde een groot deel van de druiven binnen de 1ers Crus wijngaarden in Savigny-lès-Beaune. Onder meer Domaine Tollot–Beaut was genoodzaakt om de resterende 1ers Crus oogsten te mengen met de opbrengt van de druiven van villages wijngaarden zonder 1ers Crus classificaties. Op het etiket werd ‘Savigny-lès-Beaune’ vermeld en de 1er Cru duiding diende achterwege te worden gelaten.

Een andere reden om een Bourgogne te declassiferen heeft te maken met de kwaliteit van de druiven die doorgaans van een bepaald climat wordt verondersteld. Met de aantekening dat hoogstwaarschijnlijk alleen de gewetensvolle wijnproducenten voor deze weg kiezen. Zelfs het wereldberoemde Domaine de la Romanée-Conti bezigde in het verleden deze praktijk met het aanbieden van een bijzondere Vosne-Romanée 1er Cru. Deze Bourgogne was een blend van druiven van meerdere Grands Crus climats in Vosne-Romanée die werden terzijde gelegd omdat ze niet goed genoeg werden bevonden voor de individuele Grand Cru-wijnen. Een dergelijke melange kon geen enkele Grand Cru-benaming aannemen, dus diende het domein een stap naar beneden te zetten in de eerder aangehaalde hiërarchie.

Declassificatie reikt binnen het derde segment van de A.O.C. (appellation régionale) uiteindelijk tot Coteaux Bourguignons. Niet per se de minste wijn, genoeg exemplaren die in vriendelijke bewoordingen worden besproken in wijngidsen en wijntijdschriften. Naast Coteaux Bourguignons kan ook de appellation régionale Crémant de Bourgogne niet worden gedeclassificeerd. De naam ‘Bourgogne Mousseux’, die ook valt binnen het regime van de A.O.C., is onder meer gereserveerd voor rode bubbels gemaakt van louter rode druiven (Maison Vitteaut-Alberti in Rully maakt een verdienstelijke versie).

Een aantal wijnbouwers uit de Côtes du Couchois komt er nog steeds ruiterlijk voor uit zijn wijn te declassificeren. In een interview op de internetsite Bergman’s Bourgogne (een aanrader) maakte Caroline Bellavoine uit Saint-Sernin-du-Plain duidelijk dat zij het gemakkelijker vindt om simpelweg ‘Bourgogne’ op het etiket te vermelden. Bourgogne Côtes du Couchois zou gelegitimeerd zijn, maar deze naam is zelfs in Frankrijk onbekend. Declassificatie vindt dus ook plaats vanwege commerciële redenen en staat in dit geval volledig los van de kwaliteit van de wijn. Ook Château de Dracy in Dracy-lès-Couches, dat in het bezit is van Maison Albert Bichot, vermeldt tegenwoordig slechts ‘Bourgogne’ op het etiket van zijn regionale rode wijn, die voorheen werd verkocht als Bourgognes Côtes du Couchois.

Voor een exemplaar wendde ik mij tot de Belgische supermarkt Colruyt. Aangenaam klein rood fruit, aardse, licht stoffige boventonen en een typische, soms verraderlijke lichtheid die een rode wijn uit de Côtes du Couchois menigmaal typeert. Ik serveerde hem bij een Boeuf bourguignons, maar ondanks een goede Bourgogne in het glas te hebben, kon hij net geen tegenwicht bieden tegen deze stevige maaltijd. Paste wel prima, en dat voor een rode Bourgogne, bij een vrij mild kaasje dat ik vervolgens uit de koelkast haalde.