Voor sommigen reeds het begin van zuiden, volgens anderen het hart van de Beaujolais: de streek van Clochmerle. Het daadwerkelijke geografische zuiden van de Beaujolais staat bekend als Terres des Pierres Dorées. De eerste streek (Clochemerle) strekt zich uit vanaf de meest zuidelijke Cru van de Beaujolais tot ter hoogte van Villefranche-sur-Saône, de hoofdstad van de Beaujolais. Terres des Pierres Dorées, met pittoreske plaatsen zoals Oignt en Ternand, ligt dan weer enkele tientallen kilometers zuidelijker en reikt welhaast tot de stad Lyon. Volgt de derde en laatste bijdrage waarin de wijnstreek Beaujolais nader wordt verkend.

Kunnen wij om te beginnen een algemeen beeld schetsen van de Beaujolais. In het noorden liggen de tien bekende Crus. Rondom deze Crus liggen wijndorpen waar vooral Beaujolais-Villages wordt geproduceerd. Hetzelfde geldt voor de streek van Clochmerle. In het zuiden van de Beaujolais heet de wijn doorgaans ‘Beaujolais’. Voor de goede orde, generieke Beaujolais of Beaujolais-Villages mag worden gemaakt in bijna de gehele Beaujolais. Een rode Beaujolais wordt altijd van de gamay druif gemaakt. Hetzelfde geldt voor Beaujolais Rosé. Een witte Beaujolais wordt van de chardonnay druif gemaakt. In tegenstelling tot een Cru Beaujolais en een Beaujolais-Villages mogen de druiven voor een generieke Beaujolais wel machinaal worden geoogst. Dit geldt dan weer niet voor een Beaujolais Primeur, ofwel een Beaujolais Nouveau.

In 1934 werd de Franse satirische roman Clochemerle van Gabriel Chevallier (1895-1969) gepubliceerd. In het boek staat zowel persoonlijke rivaliteit als lokale politiek centraal in het fictieve dorp Clochemerle (geïnspireerd door Vaux-en-Beaujolais). Het verhaal gaat over een dispuut betreffende de bouw van een vespasienne (openbare urinoir) bij de dorpskerk. Het boek kende een groot succes, ging in vele talen de wereld over en werd vervat in een film en een tv-serie. Natuurlijk vind je inmiddels in Vaux-en-Beaujolais voor dat obligate fotomoment een vespasienne terug. In het dorp is een museum gevestigd ter nagedachtenis van de schrijver Gabriel Chevallier. Onder hetzelfde dak: La Cave de Clochemerle. In het ruime aanbod Beaujolais vooral flessen van lokale domeinen. Ten minste één producent in Vaux-en-Beaujolais verdient een aparte vermelding: Château de Vaux. Het domein staat garant voor enkele bijzondere cuvées Beaujolais-Villages.

Voordat wij in Vaux-en-Beaujolais arriveren, rijden wij door Odénas, een klein wijndorp met twee toonaangevende Châteaus: Château Tivin en Château de la Chaize. Zowel goede Crus als voortreffelijke Beaujolais-Villages. Heb je niet veel op met kastelen, Domaine Robert Perroud is ook een uitstekend adres (voor een Brouilly in topvorm). Via de wijndorpen Saint-Étienne-des-Oullières en Saint-Étienne-la-Varenne reis je vervolgens naar de hoofdstad van de Beaujolais (Villefranche-sur-Saône). In alle wijndorpen die je passeert, neem ook bijvoorbeeld Salles-Arbuissonnas en Montmels-Saint-Sorlin, liggen interessante domeinen. Met allemaal hetzelfde kenmerk: de voorbeeldige prijs-/kwaliteitsverhouding van een Beaujolais.

Het zuiden van de Beaujolais is het domein van de generieke Beaujolais en verder verdwijnen hier vele gamay druiven in een Beaujolais Nouveau. Je zou denken dat wij in deze streek onderhand op de bodem van het vat schrapen, maar niets is minder waar. Hier liggen enkele domeinen die tot het beste van de Beaujolais behoren. Wat te denken van Jean-Paul Brun met zijn Domaine des Terres Dorées in Charnay-en-Beaujolais? In het zuiden van de wijnregio Beaujolais, is de bodem langzamerhand veranderd van graniet tot kalksteen. Oplettende wijnbouwers spelen hierop in door in plaats van de gamay druif vaker te kiezen voor de chardonnay en pinot noir druif. Probeer zeker eens de gelauwerde witte Beaujolais van Brun (100% chardonnay) die op menig adres in Nederland verkrijgbaar is.

Het zijn vaak de non-conformisten met hun eigen invulling van traditie en voortgang, die uiteindelijk uitgroeiden tot de meest succesvolle namen in de Beaujolais. Neem Domaines Chermette in Saint-Vérand. Pierre-Marie Chermette was reeds rond de eeuwwisseling uiterst behoedzaam met chaptilisatie. Sowieso probeerde hij het aantal interventies tijdens het vinificatieproces te minimaliseren. En met veel succes. Inmiddels bezit het domein ook wijngaarden in de noordelijke Crus Brouilly, Fleurie en Moulin-à-Vent. Een nieuwe generatie wijnbouwers voert inmiddels de dagelijkse leiding over het domein.

In het besef dat in een dergelijke bijdrage maar een handvol suggesties kan worden aangereikt, raadpleeg voor een rondrit door de Beaujolais de internetpagina Destination Beaujolais met rond de 200 namen van caves en domeinen. Benoem ik ten slotte de uitstekende Cave de Vignerons de Lierges. Reeds twintig jaar geleden schreef de eminente Nederlandse wijnschrijver Hubrecht Duijker uiterst vriendelijke woorden over deze coöperatie. De gemeente Lierges werd drie jaar geleden opgenomen in de fusiegemeente Porte des Pierres Dorées (een kleine zeven kilometer ten zuidwesten van Villefranche-sur-Saône). Ook de coöperatie ging op in een nieuwe naam: Oedoria (met tevens verkooppunten in Theizé en Létra). Een uitgebreid gamma Beaujolais met maar liefst zeven bubbelvarianten. Want deze feestelijke variëteit, in wit, rosé én rood, treffen wij steeds vaker aan in de Beaujolais.