Of 2020 een bizar jaar is. In Bourgogne begon tien dagen geleden de wijnoogst. Dat is bijna een maand eerder dan vorig jaar, toen de wijnoogst in de tweede week van september van start ging. De eerste druiven, bestemd voor Crémant de Bourgogne, worden meestal in het zuiden van de Bourgogne geplukt (Mâconnais). Zo ook dit jaar en men verbrak aldaar het record uit 2003 met ruim een week.

Het zag er derhalve naar uit dat ook in de noordelijke wijndistricten van de Bourgogne de wijnoogst dit jaar ongekend vroeg zou beginnen. Wijnbouwers spraken begin augustus een verwachting uit: ergens tussen 22 en 25 augustus. Het werd zelfs een week eerder, want afgelopen maandag (17 augustus) togen de eerste druivenplukkers de wijngaarden van Givry en Rully (Côte Chalonnaise) in. Dezelfde dag konden ook wijnbouwers in Volnay (Côte de Beaune) vanwege de aanhoudende hittegolf maar één conclusie trekken: de wijngaarden in, want de druiven zijn er klaar voor. Werd derhalve ook in Volnay het oogstrecord van 2003 met een week verbroken. In het noorden van de Bourgogne, in en rondom Chablis, verwacht men eind augustus te beginnen met de wijnoogst. De druiven voor Crémant de Bourgogne worden aldaar inmiddels geplukt.

De vroege wijnoogst in de Bourgogne wordt gekenmerkt door een samenspel van vier fenomenen: de druiven die vroegrijp zijn, de actuele hittegolf, de hygiënische maatregelen die men dient te nemen vanwege de COVID-19 epidemie en de (helaas) lage opbrengst. Met kennisneming van eerdere persberichten, onder meer van het Bureau Interprofessionnel des Vins de Bourgogne, kunnen ons de vroege oogstdata niet doen verbazen. Reeds in het voorjaar waren de temperaturen in Bourgogne bovennormaal hoog, hetgeen de groei van de druiven bevorderde “à la vitesse de la lumière“. Niet alleen de lente was heet en droog, ook de zomer, die er op zijn beurt een schepje bovenop doet met een serieuze hittegolf.

Een wijnbouwer legde in de media uit dat het vroege oogsten niet per se een noodgreep zijn, maar dat de oogstdata zorgvuldig worden uitgekozen. Juist op het moment dat de druiven dreigen op te drogen, hebben vooral de rode druiven een mooie donkere kleur en zijn ze samen met de witte druiven in staat om veel concentratie van het sap op te brengen. Een te lange droogte kan inderdaad de rijpheid van de druiven negatief beïnvloeden. Zij worden dan simpelweg gegrild. Er is ten minste één voordeel bij een vroege oogst. De wijnbouwers kunnen een beroep doen op studenten, omdat hun vakantie nog niet is beëindigd.

Het is verder voor de wijnbouwers noodzakelijk om het werk anders te organiseren en hun werknemers te beschermen in verband met de COVID-19 epidemie. In de wijngaarden zijn maatregelen vrij eenvoudig te bewerkstelligen, want er is voldoende afstand tussen elke rij wijnstokken. De organisatie van de lunch in de wijngaarden of de collectieve maaltijden is een andere zaak. De pauzes in de wijngaarden vinden plaats volgens een vaststaand protocol: iedere druivenplukker heeft zijn of haar wegwerpbeker, lunchpakket etc. Meestal wordt één persoon aangewezen om de grotere maaltijden te verzorgen. Het is niet altijd mogelijk om aan de druivenplukkers collectieve maaltijden aan te bieden.

De opbrengst uit 2020 wordt vergeleken met de jaren 2011, 2007 én 2003, het jaar met de records dat deze dagen als referentiepunt dient. De eerste geluiden uit de Mâconnais spreken over opbrengsten die 20 tot 25% lager zijn dan normaal. Dat is een beter geluid dan vorig jaar, toen in sommige districten de oogst 30% minder dan normaal was. Helaas komen uit de Côte Chalonnaise meer sombere berichten: de opbrengst van sommige percelen met pinot noir druiven zou 30 tot 50% lager zijn dan normaal (de druiven zijn net zoals vorig jaar opvallend klein). Over de opbrengst van de chardonnay druif is het nog te vroeg om voorspellingen te doen. Eerste geluiden: “In ieder geval minder dan normaal, op zijn best tegen normaal.”. Worden de wijnbouwers aldus voor het tweede jaar op rij geconfronteerd met beduidend lagere opbrengsten. Een belanghebbende uitte in de media zijn zorgen: “De herhaling van deze oogstverminderingen brengt de winstgevendheid van de sector in gevaar.”

Gelukkig beëindigen de wijnbouwers hun beschouwingen met vleugen optimisme, wanneer zij de kwaliteit van de wijnoogst 2020 voor ogen hebben, want die belooft uitstekend te zijn. Er wordt onder meer gesproken over een goede zuurgraad (l’acidité est bien). Het druivensap kent vooralsnog een mooi alcoholpercentage, wat uitzonderlijk is met deze warme condities. De verenigde wijnbouwers uit Prissé, die hun druiven leveren aan de coöperatie Terres Secrètes, berichtten via sociale media over ‘une récolte qui s’annonce belle‘. Woorden van gelijke strekking in een persbericht van het handelshuis Bouchard Père et Fils: “Une vendange qui promet un bon millésime.” Ten slotte geruststellende woorden van een bekende wijnbouwer uit het noorden van de Mâconnais: “Ce sera assurément un très beau millésime.”

Updates: – persbericht BIVB d.d. 10 september 2020: “Vendanges 2020: en Bourgogne, précocité et équilibre.“; – persbericht BIVB d.d. 9 november 2020: “Millésime 2020, un grand classique, né d’une année singulièr.“