Een addendum op de bijdrage over regionale appellations d.d. 23 oktober 2021

In de zoektocht naar een Bourgogne in het goedkopere segment zou je kunnen uitzien naar een Bourgogne, waarvan de naam wordt aangevuld door een zogenaamde région de production restreinte avec des dénominations géographique complémentaire. Vrij geduid: een regionale appellation met de naam ‘Bourgogne’ gevolgd door een extra geografische vermelding. Deze aanvulling kan de naam van een wijndistrict zijn, een wijngemeente of zelfs een concreet climat (unieke wijngaard).

Bourgognes met dénominations géographique complémentaire dragen specifieke karaktereigenschappen, eigen aan het district, gemeente of climat, waarvan zij afkomstig zijn. Dit is de reden voor de Franse overheidsinstantie I.N.A.O. om de extra geografische vermelding toe te staan. Het grootbrengen van deze Bourgognes is in elk geval omgeven met een strengere regelgeving dan rondom een generieke Bourgogne. Bij een generieke Bourgogne is het bijvoorbeeld toegestaan om er tot 30% gamay aan toe te voegen. In de hieronder vermelde Bourgognes zul je geen druppel gamay terugvinden. Ook de opbrengst per hectare speelt een rol in de benaming van een Bourgogne.

Hamvraag natuurlijk: zijn ze beter dan generieke Bourgognes zonder verdere geografische duiding? Mijn antwoord luidt: in principe niet, maar over het algemeen wel. De classificatie Appellations d’Origine Côntrollées zegt in principe niets over de kwaliteit van een Bourgogne, maar over het algemeen hebben deze Bourgognes een wel unieke identiteit, gelijk aan de streek of wijngaard waar zij van afkomstig zijn. Een volledige presentatie volgt. Ten eerste wil ik hiermee de veelzijdigheid van de wijnregio Bourgogne onderstrepen, vervolgens jou te attenderen op Bourgognes die nog relatief goedkoop zijn en de moeite van het ontdekken waard.

– Bourgognes met de toevoeging van een districtsnaam: Bourgogne Hautes-Côtes de Nuits, Bourgogne Hautes-Côtes de Beaune, Bourgogne Côtes du Couchois (alleen rood, wit in de steigers), Bourgogne Côte Chalonnaise, Bourgogne Côtes d’Auxerre en laten wij de nieuwe classificatie Bourgogne Côte d’Or niet vergeten. Zelfs wanneer de druiven afkomstig zijn uit één wijngaard (climat), neem de Bourgogne Côte Chalonnaise ‘Clos de Chenôves’, wij spreken nog steeds over een regionale appellation (vuistregel: de naam van de wijn begint met ‘Bourgogne’);

– Bourgognes met de toevoeging van een gemeentenaam: Bourgogne Chitry, Bourgogne Coulanges-la-Vineuse, Bourgogne Épineuil (alleen rood en rosé) en Bourgogne Tonnerre (alleen wit). Alle vier gelegen in het noorden van de Bourgogne binnen het departement Yonne (net zoals bij de appellation village Irancy is bij rood en voor zover bij rosé de toevoeging van een scheutje césar toegestaan). Enkele jaren geleden viel de naam Bourgogne Vézelay weg uit dit rijtje. Deze regionale appellation (100% chardonnay) werd gepromoveerd tot een appellation village en heet sindsdien simpelweg ‘Vézelay’. Rode Bourgognes uit Vézelay blijven op hun beurt simpelweg ‘Bourgogne’, zonder de toevoeging van ‘Vézelay’. Hier liggen deels kwalitatieve redenen aan ten grondslag;

– Bourgognes met de toevoeging van de naam van een climat: Bourgogne Côte-Saint-Jacques (ten noorden van de stad Joigny), Bourgogne Montrecul (binnen de gemeentegrens van Dijon) en Bourgogne La Chapelle Notre-Dame (in Ladoix-Serrigny, het uiterste noorden van de Côte de Beaune). De laatste twee climats zijn met zorg gepreserveerde (voorheen) hertogelijke wijngaarden. Ik liep nog niet zo lang geleden rond in Château de Marsannay en zag daar voor de eerste keer de zeldzame Bourgogne Montrecul in levende lijve. Over de betekenis van Montrecul (iets in de trant van ‘laat me je achterwerk zien’) een andere keer. Ik maakte mij tot voor kort zorgen over het lot van de Bourgogne Le Chapitre, totdat ik vernam dat deze Bourgogne is gepromoveerd tot een appellation village en wel binnen de AOC Marsannay. Vandaar dat wij nu kunnen spreken over een Marsannay ‘Le Chapitre’.

In het kader van deze bijdrage is het zinvol om in plaats van een rode Mâcon of witte Mâcon-Villages uit te kijken naar een nog steeds betaalbare Mâcon plus de vermelding van een gemeentenaam, neem voor wit (26 gemeenten) bijvoorbeeld Mâcon-Lugny (op weg om in de voetsporen van Vézelay te treden) en voor rood (20 gemeenten) bijvoorbeeld Mâcon-Verzé. Want juist binnen de Mâconnais durf ik volmondiger uit te spreken: de kwaliteit van een Mâcon plus de vermelding van een gemeentenaam is doorgaans beter (wanneer Hubrecht Duijker dit schrijft, durf ik het ook). Van één zaak ben je verzekerd: deze Bourgognes zijn gemaakt van 100% chardonnay (wit) respectievelijk 100% gamay (rood en rosé). Hetzelfde voorrecht voor 30 gemeenten in de Beaujolais voor hun rode, witte en rosé wijnen, bijvoorbeeld Beaujolais Émeringes (nabij Juliénas). De 10 beroemde Crus (stuk voor stuk appellations villages en alleen rood) plaatsen hun namen dan weer niet achter ‘Beaujolais’. Een Beaujolais Juliénas bestaat dus niet.

Bron/aanbevolen literatuur:
– Pitiot, S. en Servant, J.C. (2023). Les Vins de Bourgogne. Beaune: Collection Pierre Poupon (in het Engels vertaald: The Wines of Burgundy (2023)).