In het Frans: rester calme et souriez tout simplement.

Enkele weken geleden lunchte ik in goed gezelschap. De tafelgenote wendde zich tot mij: “Ik vind jouw blogs heel leuk, maar ik kan de Bourgognes die je vermeldt meestal niet in de Nederlandse wijnwinkels vinden.” Ik wilde na dit vriendelijke compliment met zoveel woorden tegen haar zeggen dat ik Nederland inmiddels de rug heb toegekeerd. Maar dat is niet helemaal waar. Mijn daadwerkelijke antwoord lag in de lijn van de volgende bijdrage.

Onlangs maakte ik in mijn stad een rondje langs de wijnwinkels. Dat had ik al lange tijd niet meer gedaan. Je weet het, maar toch: die ontzetting. Je treft bijna geen Bourgogne meer aan voor minder dan 20 euro. De bodem is uit de markt gezakt. Opvallend zijn de verschillende reacties in de wijnwinkels. Eén eigenaar snauwde mij toe geen Bourgognes meer te verkopen. [Tot ziens en een prettige dag verder.] Een andere, gelukkig vriendelijke eigenaar wees naar zijn generieke witte Bourgogne: “Verkocht ik nog niet zo lang geleden voor 15 euro. Ik dien er nu 25 euro voor te vragen.” Zo’n winkel verlaat ik niet zonder fles — ditmaal met onder de arm een mooie witte Beaujolais, inmiddels een geduchte concurrent van een witte Bourgogne.

De supermarkten bieden geen vangnet, zeker nu de Bourgognes aldaar stuk voor stuk de prijsgrens van 10 euro bereiken en die soms al hebben overschreden. Terwijl de prijzen de pan uit rijzen, houden wij op zijn best een Bourgogne van matige kwaliteit in de hand. Ik zag dat de witte Bourgogne bij de HEMA 11,50 euro kostte (dat was nog niet zo lang geleden 8 euro). Omdat ik bezig was met het schrijven van de bijdrage over gedeclassificeerde Bourgognes (ik vermoed dat deze Bourgogne er daar één van is), nam ik een tegenwoordig jaarloos exemplaar uit de schappen. Tijdens het fierljeppen brak de stok en belandde deze deplorabele Bourgogne midden in de sloot.

Ook wanneer je in de Bourgogne een wijnwinkel binnenstapt, schrik je van de soms duizelingwekkende prijsstijgingen en de menigmaal exorbitante bedragen die je voor een fles moet neertellen. Een eigenaar van een wijnwinkel maakte in de bourgondische media duidelijk: “Het is erg frustrerend voor onze klanten. Dagelijks horen wij dat mensen verrast zijn door de prijsstijgingen. De verkoop van een grote naam, van een 1er- of Grand Cru, wordt steeds zeldzamer. Een soort plafond voor de prijzen van de Bourgognes is nog niet in zicht, maar langzamerhand bemerk je wel een verandering in het consumentengedrag.”

In de bourgondische wijnwinkels is een toename in de verkoop van regionale appellations waar te nemen: generieke Bourgognes gemaakt van de pinot noir- of chardonnay druif, Bourgognes afkomstig uit de Hautes-Côtes, flessen van tien tot pakweg vijftien euro. Zelfs de Bourgogne Aligoté, gemaakt van een ooit verfoeide druivensoort, komt weer in de mode. Wijnen uit andere regio’s — zelfs buitenlandse — worden populair. Franse consumenten vinden met een tientje in de hand een steeds betere prijs-kwaliteitsverhouding bij die buitenlandse wijnen. Daarnaast valt op dat klanten als alternatief voor een Bourgogne steeds vaker een wijn uit de Rhône-vallei of Bordeaux kiezen, waarvan de prijzen redelijkerwijs wél binnen de perken zijn gebleven.

De redenen voor de stevige prijs van een Bourgogne zijn nagenoeg bekend. Ten eerste is er de stijging van de productie- en vervoerskosten. Ten tweede de welbekende daling van het volume van de druivenoogsten in de afgelopen jaren. De wijnbouwers hebben deze verliezen uiteindelijk doorberekend in de verkoopprijs. Tot slot is de Bourgogne in grote mate een exporterende wijnregio. Het aandeel dat overblijft binnen de Franse wijnmarkt slinkt van jaar tot jaar. “De Bourgogne is klein, en het is de wijnregio die het meest onder druk staat door de wereldwijde vraag. Het is onvermijdelijk dat de prijzen enorm zijn gestegen”, lichtte de eigenaar van de bourgondische wijnwinkel toe.

Terug naar mijn tafelgenote, die voor haar Bourgognes graag naar de Gall & Gall gaat. Wij deelden onze liefde voor de witte Mâcon-Igé ‘Château London’ van Boisset, waarvan de prijs inmiddels ergens tussen de 15 en 20 euro schommelt. Alle Drouhin-tjes kosten bij Gall & Gall inmiddels meer dan twee tientjes, zelfs de generieke witte en rode Bourgogne. Jammer ook van die immer betrouwbare Rully of Saint-Véran. Dat doen ze in Bourgogne trouwens niet veel goedkoper.

Het grote mirakel treffen we aan in de schappen van diezelfde Gall & Gall: een mooie, gereserveerde (witte) Mâcon-Villages, gebotteld door en voor de Belgische supermarkt Delhaize. De laatste jaren belooft de neus (witte bloemen, geel en wit fruit) soms wat meer dan de smaak biedt, maar nog altijd verkrijgbaar voor 7,39 euro is het een witte raaf. Het is een zachte, ronde, vrij zuivere en vooral lekkere, door en door bourgondische Chardonnay, waarover je je verder niet al te druk hoeft te maken. Zeker met de actuele actie waarbij je voor een tweede fles de halve prijs betaalt. Lekker als aperitief of bij pasta met zalm.