Nu de meeste druiven zijn binnengehaald in de wijnkelders, bereiken ons de eerste berichten over de bourgondische wijnoogst jaargang 2021. De opeenvolging van schadelijke weersomstandigheden, zoals vorst, hagel, onweer, zware regenval en zelfs een tornado (in en rondom Mercurey), heeft geresulteerd in een zeer kleine oogst. Wrang was het nieuws dat in sommige delen van de Côte Chalonnaise het zelfs stevig hagelde tijdens de oogst. Over de kwaliteit van de oogst bereiken ons minder sombere berichten, maar 2021 zal in ieder geval geen topjaar worden, zoals de drie voorafgaande jaren dat wel waren. Bij het Bureau Interprofessionnel des Vins de Bourgogne (BIVB) is het glas altijd halfvol en wordt er gesproken over “een vrij klassieke wijnoogst, die liefhebbers van wijnen uit de Bourgogne zouden moeten waarderen”.

Media tuimelden over elkaar heen om ons te berichten over de grote schade die de korte vorstperiode begin april had aangericht in de wijngaarden van de Bourgogne. Sommige wijnbouwers merkten schrander op dat hiermee niet het hele verhaal werd verteld. Eind maart piekten de temperaturen in Bourgogne namelijk tot bijna 30 °C, waardoor de wijnstokken welhaast op een explosieve wijze tot bloei kwamen. De gehele vegetatie was aldus bijzonder kwetsbaar en er is geen wijndistrict in de Bourgogne dat er zonder kleerscheuren vanaf is gekomen. De meimaand, die in Bourgogne natter en kouder was dan normaal, zorgde vooralsnog niet voor een inhaalrace wat betreft een gezonde groei van de druiven.

Begin juni klommen de temperaturen voorzichtig richting normaal. Een warme en droge periode volgde en dat gelukkig voor een langere tijd. “Goed nieuws”, meldde het BIVB aan het begin van de zomer: “[Want] deze gevoelige fase is in de vegetatieve cyclus de meest belangrijke in de ontwikkeling van de wijnstokken en essentieel voor de toekomstige oogst.” Het midden van de bloei, wanneer 50% van de bloemen is geopend, was rond dezelfde periode als in 2019, dat wil zeggen tussen 13 juni voor chardonnay in de Mâconnais en 18 juni voor pinot noir in de Côte de Nuits en de Côte de Beaune. Deze bloeidata zijn goede referentiepunten voor het inschatten van de start van de oogst, die meestal drie maanden later begint. En dat zou ons dus tot half september brengen.

De eerste helft van augustus kende het zomerweer echter een dip en werd het kouder en regenachtiger. Door de voortdurende afwisseling tussen zon en regen kregen vele Franse wijnregio’s te maken met zogenaamde valse en echte meeldauw (le mildiou en l’oïdium). Deze schimmelziektes rukten langzaam vanuit het Rhônedal op naar de Bourgogne. De bourgondische wijnbouwers waren gelukkig in staat om de nodige preventieve middelen in te zetten en daar waar nodig de meeldauw grotendeels te bestrijden. Droog weer en de nodige wind vanaf medio augustus zorgden voor verdere geruststellende sentimenten bij de wijnbouwers. Dit jaar was een oogst vanaf medio september goed nieuws, want het goede weer tussen half augustus en half september zorgde voor een gezonde rijping van de druiven.

Alle wijnproducenten uit de Côte Chalonnaise leken uit één mond te spreken, wanneer er werd gevraagd naar het rendement van de wijnoogst 2021. François Legros, directeur van Vignerons de Buxy: “Er is sinds de vorstperiode niet veel veranderd en de vooruitzichten zijn intussen niet bijgesteld. Hetgeen wij wat betreft rendement voor ogen hadden, lijkt te worden bevestigd, namelijk tussen een kwart en een derde wit, tussen een derde en een half rood.” Wijnbouwers van enkele individuele domeinen in de Côte Chalonnaise die ik vlak voor de oogst sprak, waren eensgezind en rekenden op een oogst van hooguit 50% pinot noir en 30% chardonnay.” Helaas meer pessimistische, sombere verhalen in de bourgondische media: historisch lage rendementen onder meer in de wijndorpen Chablis en Chassagne-Montrachet, en zeker in het noorden van de Mâconnais.

Al met al waren rondom de oogst van “het gecompliceerde jaar 2021” drie zaken belangrijker dan ooit: de keuze van de datum voor de oogst, het streng sorteren/selecteren van gezonde druiven en de keuzes die men dient te maken tijdens de vinificatie van de druiven (vooral bij de rode Bourgognes). De eerste fase van het vinificatieproces is op veel plaatsen nog aan de gang, hetgeen betekent dat het nu te vroeg om over de kwaliteiten van de wijnoogst 2021 in de Bourgogne een uitputtende beschouwing te schrijven. En het zijn voor één keer zijn de ‘rode’ druivensoorten (pinot noir, gamay en césar) die het verst waren gevorderd in rijpheid. De meeste wijnproducenten begonnen hun oogst daarom met deze variëteiten om de aromatische rijpheid van de druiven te benutten. De chardonnay druif is achterop geraakt in haar ontwikkeling, mede veroorzaakt door vorst en/of hagel. Deze druivensoort werd dit jaar daarom veelal als laatste geoogst.

Toch zijn er enkele indicatoren die erop wijzen dat wij uit kunnen zien naar een kwalitatief goede wijnoogst. De wijnoogst 2021 getuigt van klassieke kenmerken die volgens het BIVB door liefhebbers van wijnen uit de Bourgogne zullen worden gewaardeerd. Laurent Mouton van het Domaine Mouton in Givry: “De oogst is vrij mooi. De druiven hebben een goede concentratie en een mooie zuurgraad. Zij lijken verder geen rijpheid te hebben verloren, maar de regen heeft de zuurgraad wel verminderd. Daarom verwachten wij een alcoholpercentage dichter bij de gangbare norm: rond de 13%, tegen meer dan 15% in 2020.” Een andere wijnbouwer uit de Côte Chalonnaise kwam tot de conclusie dat als gevolg van de weersomstandigheden de wijnen dit jaar lichter van karakter zullen zijn en toegankelijker dan de stevige, volle en vooral meer geconcentreerde versies uit 2020. “Maar het aromatische potentieel van het druivensap is duidelijk aanwezig.”