
AOC Bourgogne Coulanges-la-Vineuse ligt 15 km ten zuiden van Auxerre en is de enige appellation régionale (met complementaire benaming) aan de linkeroever van de rivier Yonne. Op de wijnkaart van de Bourgogne zie je een regelmatige waaier aan wijngaarden van noord naar zuiden verspreid over maar liefst zeven gemeenten (Coulanges-la-Vineuse, Escolives-Sainte-Camille, Jussy, Migé, Mouffy, Charentenay en Val-de-Mercy). De wijngaarden liggen rondom kleine valleien die zijn gevormd door erosie. Gelegen op een hoogte tussen de 155 en 310 meter boven de zeespiegel profiteren zij van een gunstig microklimaat. De beste zijn veelal gelegen op hellingen met een expositie richting het zuiden en het zuidoosten. De ondergrond bestaat uit kalksteen-, klei- en mergelformaties uit het Kimmeridgien.
Pakweg 15 wijnbouwers produceren Bourgogne Coulanges-la-Vineuse (een dikke 80% rood, een kleine 15% wit en rond de 5% rosé). Dat zijn er niet veel, zeker vergeleken met de 247 wijnbouwers van 250 jaar geleden. In de tweede helft van de 19e eeuw verwoestte de druifluis bijna alle wijngaarden in de Bourgogne. Ook de wijnbouwers van Coulanges-la-Vineuse werden gedwongen om in een andere branche werk te zoeken. Onder meer economische factoren en marktwerking, maar ook de geringe grootte en geïsoleerde ligging zorgden ervoor dat de AOC Bourgogne Coulanges-la-Vineuse relatief onbekend bleef. De lichte stijl van een rode wijn uit Coulanges-la-Vineuse zorgde verder voor een imago met enkele vraagtekens, zeker wanneer hij werd vergeleken met de ferme, voluptueuze Irancy die aan de andere oever van de Yonne wordt geproduceerd. Pas in 1993 mochten de wijnbouwers de naam van het wijndorp Coulange-la-Vineuse achter ‘Bourgogne’ plaatsen. De AOC omhelst op dit moment 170 ha, waarvan momenteel een kleine 120 ha wordt beplant.
Het is de verdienste van de wijnbouwers binnen de AOC Bourgogne Coulanges-la-Vineuse dat zij in de loop der jaren hun rode Bourgognes een eigen identiteit hebben meegegeven: fris, fruitig, rond, soepel en met een mooie minerale toets. Nu deze rode Bourgognes de laatste jaren ook een steeds betere structuur, concentratie, en dichtheid meekrijgen, wordt het wel heel verleidelijk om Irancy te laten voor wat het is en de rivier Yonne over te steken. In een Bourgogne Coulanges-la-Vineuse worden veelal hints van rijp fruit gewaar, zoals kersen en zwarte bes in de rode wijnen en perzik en citrusvruchten in de witte wijnen. De rode variëteit is een Bourgogne om twee tot zeven jaar na het oogstjaar te drinken, maar het wegleggen van de beste cuvées voor een jaar of tien vormt geen uitzondering.
Ook bij een witte Bourgogne Coulanges-la-Vineuse wordt gezocht naar zijn typicité. Michel Martin, mijn favoriete wijnbouwer in Coulanges-la-Vineuse, vertelde me ooit dat hij van zijn witte Bourgognes geen Chablis wilde maken: “Chablis met zijn kalkrijke bodem heeft meer een mineraal karakter. Hier hebben wij wel de frisheid, maar niet de mineraliteit van Chablis.” Door de schillen van de witte druiven even met het sap mee te laten fermenteren, creëert Martin een opvallend aromatische witte Bourgogne met impressies van inderdaad perzik en citrusfruit. Maar het bezoek aan zijn domein (inmiddels overgedragen aan een nieuwe eigenaar) dateert alweer van enkele jaren geleden. Op weg derhalve naar nog zo’n klinkende naam. De sterrenregen met fanfare door Le Guide Hachette des Vins over Domaine Houblin-Verdun maakte mijn keuze niet al te moeilijk.
Eind vorige eeuw was Jean-Luc Houblin met zijn anderhalve hectare aan wijngaarden een ware pionier in deze streek. Hij bottelde alle wijnen zelf en verkocht ze aan particulieren, terwijl de meeste andere wijnbouwers een deel van hun oogst afstonden aan Les Caves Bailly Lapierre (de regionale coöperatie/négociant). Het domein ligt in het kleine wijndorp Migé, wat de reden is waarom ik één van de meest westelijke wijndorpen van het wijndistrict Auxerrois binnenreed. Vandaag de dag heeft het domein ongeveer 16 ha aan wijngaarden. Jean-Luc Houblin ging in 2022 met pensioen en zijn jongere geassocieerde vennoot Valentin Vernin nam het domein over, vandaar de actuele naam Domaine Houblin-Vernin. Sinds 2019 is men in het bezit van de HVE-certificering.
Het basisrepertoire van Domaine Jean-Luc Houblin staat als een huis met om te beginnen de rode generieke Bourgogne Coulanges-la-Vineuse en zijn luxere broer, de ‘Cuvée Prestige’. De meest prestigieuze rode Bourgognes zijn afkomstig van één climat (een unieke wijngaard). Deze laatste Bourgognes zijn voornamelijk opgevoed in eikenhouten vaten om er meer gewicht aan te geven, een langere persistentie en een uniek, tevens persoonlijk karakter. Het domein produceert ook verschillende cuvées wit, een Bourgogne Aligoté, een verdienstelijke Bourgogne Coulanges-la-Vineuse Rosé en een tweetal Crémants de Bourgogne.
Ik bezocht het domein begin september vlak voor de druivenoogst. De voorbereidingen waren in volle gang, de spanning hing in de lucht, maar wellicht omdat de boog niet altijd gespannen kan zijn, bood Vincent Vernin mij de gelegenheid om de twee rode basiscuvées te proeven om mijn koopkeuze nader te bepalen. De generieke rode Bourgogne Coulanges-la Vineuse (2022) bood een rijk aroma in de neus (kersen). Meer vers rood fruit in het middenpallet met de tannines mooi geïntegreerd. Opvallend geconcentreerd en perfect in balans. Weldadig rood en donker fruit blijft van het begin tot het einde de grote gemene deler in de rode ‘Cuvée Prestige’ uit 2021. Wederom de gewaarwording van fijne en delicate tannines. Ik mag deze Bourgogne gerust met kerst serveren, maar hij zal niet bang zijn voor een donkere kelder, als ik hem daarin een jaar of vijf wegleg.
Na afgerekend te hebben, vroeg ik aan Vincent Vernin om enkele foto’s van het domein te mogen maken. Geen probleem en met een kleine armbeweging nam hij mij mee naar de kelder met de eikenhouten wijnvaten. “Toch wel onze trots”, maakte hij duidelijk. Ronduit fascinerend die AOC Coulanges-la-Vineuse met haar typische rode Bourgognes. Ik heb er een bijzonder zwak voor, omdat ze enerzijds beantwoorden aan hun terroir, en anderzijds die typicité weten te ontstijgen. Wat simpelweg rest is een voorbeeldige allround Bourgogne in je glas voor een heel vriendelijke prijs. Soms loont die kilometers lange tocht over een smal en slingerend weggetje in een uithoek van de Bourgogne.